Chapu allqu: imanasqa kay mana intindisqa qunqasqa laya, Perumanta q’ala allqupa takyachiqnin kanqa

¡Franciam huknin kaq suyun isturiyapi, llapanpa qayllanpi Perumanta q’ala allquta chapuwan riqsichin!

(Escrito por Pedro Santiago Allemant)

¿Yanqallachu utaq manachu ñawparqa? Sut’illam kayqa, pachak watakunamanta kawsarqa, Perumanta kay q’ala allquqa chapuwan kasqanmanta hinam achka runakunapaq kachkan “mana valiq allqu” utaq genetika ciencia pantarqa iskay laya allqukuna, q’ala allqu chapu allqukunawan taqrukuptinku. Mana munaspapas, hukkunapa allin llamkasqaraykuta riqsichikkanku chay hamutayqa manam pantasqallachu karqa aswan anchata kaqnachkanku kay laya allquta. Kunantaq kay laya allquta tariyta atichkanku huk qawa suyukunapi maypi mana siñalniyuq kanku nitaq chiqnichikunku aswan yupanchanku huk riqsisqa laya allquhinata chaymanta astawan kuyachikunku qawa runakunapa wasinpi.

Iskay utaq kimsa allqukuna sapa kamadapi, waqanapaqmi kayqa, kaykunata paqariptinku uywaqninkuqa sipiyta atipanmanku.

Perumanta q’ala allquqa chapuwan ayllunpa p’inqakuyninmi karqa; kay mana riqsisqa allquta imay mudupipas pakanapunim karqa. Kay chapuwan allqupa tariyqa huk aylluta paywan kawsananpaq ancha sasam karqa, manam pipas munaqchu. Hinaspapas, llapa allqu paqarisqanmantapacha pachakmanta iskay chunka pichqayuq chapuwan paqarinku, chayna kaspapas ichapas iskay utaq kimsa allqukuna chapuwan karqaku huk kamadapi suqtamanta pusaqkama, kaykunaqa, llakinapaqmi karqa, chiqanpuni kay allqukunata sipichinmanku allqu uywaqkunaqa.

Ella’Chakana de Kalidor (ejemplar hembra: Perro sin Pelo del Perú – variedad con pelo) de Estelle Anthoni Koch – Francia – appp-adpp ©2018

Iskay waranqa watapa qallariyninpi, huk allqumanta llallinakuypi kachkaspa ñuqa tapurqani huk allqu uywaq warmita “¿Imatam ruwawaq sichus huk chapuyasqa allqu kamadapi kaptin?”

Paymi kaynata kutichimuwarqa: “ ¡sichus huk chapuyasqa allquwan kaspa, utaq sipinki utaq huk balata churakunki!”

Kay susidisqanqa astawan chaykunamanta yachayta richkachiwarqa hinaspa chaychallapi kay ancha ñawpaq laya allqumanta yachayta munarqani intindinaypaq imaraykum mana allinta huñunakuspa allqupa kayninpi qispichinku genetikapa “allqakunata” huk allqukunapi paqarichistin yaqa mana ima sanampayuq, chayta huk lawmanta qawaspaqa, kikinpi huk genetikapa “allqan”: mana chapuyuq. Ñuqapa munayniyqa karqa huk ñankunata maskayta anchukunapaq, imayna wakin allqukuna layapa kamachisqanman mana yaykuyta atirqankuchu, chaymi kay q’ala allqupa llapanpa kuyayninta, allin sutinta ama kalmakunanpaq, tukuy kallpanwan tarisqankuta. Huk rimaykunapi, ama imatapas saqichwan kay chapusapa allqukuna ñuqanchikpa q’ala allqunchikta churanmanku karqa huk mana riqsisqa laya allqupa kitinman maypi aysachikun genetikapa “allqankuna”. Aswan tarisqayqa, astawan ancha llakinapaq kaspa, chaymi tukuy hamutasqayta kay q’ala allqumanta mana chapuyuqmantapas tikrachiwarqapuni.

Chay chapuyasqa laya allquta riqsinaypaq kayta nikurqani, hamutanayraqmi kachkan imarayku q’ala allqukuna kawsanku? Chaynam as asllamanta yaykurqani huk tiqsimuyupa isturiyanman, giyugrafiyanman, genetikapa yachayninman; kaykunan uyaymanta apawarqa kikin quchayuqman: “FOX13” gen nisqanman, kaytaq chayllapi apamuwarqa sut’illa kaqman, ancha rimay atipana karqa chapu allqupa sayaqninrayku.

Aswanmi kusa huk qalata paqariptin huk chapu allquwan tinkuchiyta, kuk yuyaykunata yachaspa [Anexo I qawaykuy kay laya allqumanta riqsinaykipaq – FCI].

Ejemplares Perro sin Pelo del Perú – variedad sin pelo y con pelo de Estelle Anthoni Koch (criadero de Korrantoh, Francia) – appp-adpp ©2018.

Víctor F. Vásquez Sánchez, biyulugu, kayta yachachiwarqanku: FOX13 nisqanqa “huk genmi, kayqa kachkan achka mamiferukunapi. Perumanta q’ala allqu kayta riqsichikun huk unquyhina, allqupa chapunta urmachistin hinallataq kirunkunatapas tikrachistin”. Hinaspa astawan yachachiwanchik kay genmanta: kansi iskay laya: huk kamachiq H (paypa quchanmi q’ala kanankupaq) huktaq kutipuyta atinman h (mana tikrasqa, nichwan, paypa quchanmi chapu kayqa). Kay genqa iskay iskaypi kachkan, hinaspa sichus kamachikuqnin rikurimunqa huknin kupiyapi, Hh, kayqa tukuy timpu allqupi rikurimuspa q’alata paqarichinqa. Hukninpitaq, sichus genpa iskaynin kupiyankuna kutirimunku, hh, allquqa chapuwan paqarirqa. Iskayninku huk kikin kamadapi kaspa, hukkuna kanku Hh, hukninkunataq hh, chayqa chaynan, mana anchuy atipana. Kaymi apawanchik huknin kaq tarikuyman: chapuwan allquqa kikinpuni mana anchuy atipana.

Ichaqa hinam Vásquez Sánchez yachachiwachkanchik allqumanta, kayqa allinpuni kanqa hamuq timpupi kay laya allqupa. Niwanchiktaq kayta: sichus iskay kupiya kamachiq variyantipa HH tinkunku, FOX13 genqa wañuchiqman tikran, sullunta wañuchistin. Chaytapunin “anchukuyta munachkaniku kay laya allquta takyachinapaq”kaytapas niwanku. Kayqa, kay allqukuna astawan kawsananpaq waqaychana kanqa ama imaypas chakrusqa HH kanmanchu, kayta qispichinku, chayta niwanku, anchukustin “q’ala allquta tinkichiyta yawarmasinwan, mana akllaspawanpas, chayqa manam allinchu, tukuy timpu huk laya allqukunawan tinkichina kanqa”, chaymantapas q’ala allquta tinkichina kanqa huk allqukunawan, kikin layamanta ichaqa chapuwan, chaynam anchuchina kanqa q’ala layapa H, genpa FOX13 rikurimuyta, iskay kuti masyachistin hinaspa chayrayku sullunta wañuchinman. (Vásquez Sánchez F., FOX13 – Biólogo, MsC. Biotecnología de Plantas y estudios de doctorado completos en Genética y Biología Celular en la Universidad Autónoma de Madrid – ARQUEOBIOS.)

Chaynam, manayá yacharqallachu imaraykum kay ancha ñawpaq layaqa mana chapuwan kanku, aswanyá chapuyuq layapa chanisqanmanta riqsichiwarqanchik, kay chapuwanmi kikin layata wiñaypaq waqaychanqa, ichaqa ñuqapaqqa sut’illam karqa sichus pipas imatapas ruranman karqa kay chapuwan layata chinkachinanpaq, kikin Perumanta q’ala allquta wañuy ñanman churachkanku. [Anexo II qawaykuy, astawan kay tarisqanmanta yachanaykipaq]

Kusikuypaqmi karqa, chaychallapi qallarisqay tapuykachamantapacha, tiqsimuyuqa mana allin qawasqanta q’ala allqukunata chapuwan kasqanrayku tikrayta qallarirqa.

Magenta Sweety Punk, huk china allqu chapuwan kaqqa, !tiqsimuyupi llalliq allqu kayta ayparqa!

World Dog Show – Milano 2015: Magenta Sweety Punk (ejemplar hembra de raza Perro sin Pelo del Perú – variedad con pelo – 1er ejemplar con pelo en la historia Vencedor de un campeonato mundial de la FCI) y Anja Čondrič de Croacia – appp-adpp ©2018.

Waranqa isqun pachak isqun chunka suqtayuq watamanta (1996) achka qillqasqa mañakusqanmanta, tayta Goran Brick, Club de Chihuahua et chiens exotiques (CCCE) kamachiqnin chaskirqa huk allin papelta Sociedad Canina Centralmanta, hamuq huñunakuyta ruwanankupaq Kumisiyun Zootecnicapa maypi rimana kanqa chapu allqu layamanta hinallataq allin mirachinankumanta. Club Français du Chihuahua, du Coton de Tuléar et des Exotiques – afilié à la Société Centrale Canine – agrée par le Ministére de l’Agriculture.)

Usyananchikpaq, chapuwan allquta SCCqa arí niykurqanku isqun punchaw hawkaykuskikillapi (juliopi) iskay waranqa pusaq watapi (2008), kaywanmi iskay kaq llallikuy Perumanta q’ala allquqa chaskirqa – huknin kaqmi karqa ña chunka kimsayuq wataña maypi chaskirqanku riqsichisqa allquhinata.

 Kay ruwayqa qallarinapaqmi karqa. Allqu uywaq Franciamanta runakuna manam qasilla kanmankuchu karqa huk suyullapi chaskikuyllawan, chaymi kay laya allquta tiqsimuyupi riqsichikunanpaq aswanraq Perumanta, kikin suyunmanta, allinmi nisqanraq karqa. Chayna kaspapas, Europamanta uywaqkuna nirqanku kay layaqa manaraqmi llapan Perupi riqsirqankuchu, chaypiqa q’ala allqullatam riqsirqanku, chayna kaspa tukuy llapan genetikapa mañakusqa, ñawpaq nisqayta huk lawman saqirqanku.

Estelle Anthoni Koch, Franciamanta kay uywaq warmi, Perumanta q’ala allquta willawarqaku llapa sasakunata atipasqankuta hinaraqmi atipanakuchkanku Franciamanta allqu uywaqkuna; kaykunam maqanakuypi ñawparqanku chapuwan allquta kutichinankupaq: “Maqanakurqaniku chapusapa allquta riqsinankupaq, qallariyninpi, ni pipas anutayta munarqankuchhu pedigrí nasiyunalpi wakin alqukunatahina. Usyananchikpaq, Franciam huknin kaq suyu karqa chapusapa allqukunata anutarqanku, qallariyninpiqa, manaraqmi qawachikuypi riqsichiyta munarqankuchu. Hinaspa chaypaq huk musuq maqanakuy qallarirqa. Chayna kaspapas manaraqmi allin riqsikuyqa kachkan [chapu allqu] asllatam rikuptiyku qawachikuykunapi chaynallataq mirachikuypi manan tukuy timpu takyachinchu, Perumanta q’ala allquqa, q’alam, chayraykum manam munanikuchu achka chapukunawan kayta. Ñuqa iñini ichapas manch’akuniku uywaq wasinchik kaykunawan hunt’arunmanku. Qallariyninpi, yachani, q’ala allqum astawan gustawanchik!”

Kaytapas, manam imaypas qunqanchikmanchu Europapa wakin llaqtankunata, Alemania, Suecia, hukkunatapas, kay laya allquta chapuwan riqsichiyman yaykurqanku chay mirachinapaq programankunapi.

Iskay waranqa chunka watapi (2010), Choopetta de Luna Capreza huk tituluta chaskirqa chaynam Franciapa llalliqnin karparirqa, isturiyapi, huknin kaq Perwana china allqu chapuwan kay galardunwan kayqa. Kay riqsichikuyqa Franciata pusaqnin suyuhinata churaykurqa kutichikuypi waqachakuypipas kay ancha ñawpaq perwana laya allquta, hinallataq Choopettatapas waqaychana karqa ñawpaqninhinata kay suyupi, tiqsimuyupipas .

Usyananchikpaq, iskay waranqa chunka kimsayuq watapi (2013) kay laya allquqa riqsichikurqa Federacion Cinologica Internationalwan, chaynam Perumanta q’ala allqupa arbol genealogiconqa kicharikuspa, musuq layanwan, chapuwan allqu kanku. Pichqa watakuna Franciamanta,Europamanta allqu uywaq runakuna maqanakuypi karqanku chapuwan allqunrayku, mirachinankupaq programakunaman yaykuyta atinankupaq, kusikuypaqmi allinta qispirqanku. ¡Kunantaq kay musquyqa chiqanpuni qispirqa (https://elcomercio.pe/lima/conoce-variedad-perros-peruanos-pelo-252165)

World Dog Show – Milano 2015: Lidija von Richet (Croacia), Roberto Velez Pico (juez canino de Puerto Rico – FCI) y Anja Čondrič (Croacia) con Nuevo Callao Pazzda y Magenta Sweety Punk (ejemplares macho y hembra de raza Perro sin Pelo del Perú – variedad sin pelo y con pelo (canes de República Checa y Croacia) – appp-adpp ©2018

Chaynam, iskay waranqa chunka pichqayuq watapi (2015) huknin kaq kutipi, Cinologico pacha isturiyanpi, Magenta Sweety Punk, huk china allqu chapuwan laya, !Tiqsimuyupi llallikuq karparirqa (World Winner)! Magenta, willaykachastin hanllarayapaq imayna kay ñawpaqmanta perwanu allquqa kunan kunaqa tiqsimuyupa llaqtayuqmi. Kay allquqa uywaq wasi Belga suyumanta hamun, hinallataq huk Croata warmipa wasinmanta.

 

 

Lidija Klemencic (Croacia) y Vita (Gruffalina’s Partner in Crime with WW – Ejemplar hembra de raza Perro sin pelo del Perú con pelo). Photo by Maurico Alvarez – appp-adpp ©2018

Llapa allqu uywaqkunata, europeokunata, pirwanukunata astawan ruwayman churaqanku, llapa tukuy munaqkunata, pikuna Perumanta q’ala allquta chaninta yupaychayta ruwanku, llapa layanpi. Ichaqa manayá imaypas qunqachwanchu kaykama ñanta apasqanta. Hawamantaqa manam sasachu tikrasqankunata saqiyqa q’ala allqu chapuwan, wakinkunahinata riqsisqa huk ancha akllasqa huñunakuy runakunapa, utaq, aswan allinkunapi, huk chiqan kaqlla imayna tiqsimuyupi ruwanku: wischustin, sapaqyachastin, chaynalla as asllamanta winarqanku suyariykikaman, chaskiykikaman. Ichaqa kay yupaykunapa, istadistikakunapa qipanpi kachkan hukkuna kaykunawan ñakarirqanku kay watakunapi manaraq kay maqanakuy llallinta atiptin: llapa allqu chapuyuqkunata wañuchirqanku mana wakinhina kaptin chaymi allqu uywaqkunapas ruwayninta saqirqanku ama runakunawa k’amichinankupaq hinallataq ama qipanpi rimaspa qanrayachinanpaq mana tikrayta munaq runakunawan.

HUK KUSKA KAQ: CIENCIA RUWAYKUNAMANTA

Can de variedad con pelo de padres sin pelo con incisivos muy deteriorados por la edad (FCI: En la variedad con pelo la dentición debe ser completa con dientes de desarrollo y posición normal (no debe faltar más de una pieza dental en la variedad con pelo). Foto : Arql. Teresa Rosales Tham, Perú.

Perumanta q’ala allqu, Chinamanta kristayuq allqukuna, Mehikanapas laya allqukuna kanku aslla chapuwan utaq q’ala; chaynallataq chaypi kaq kirunkuna   mana kankuchu utaq mana allin armasqa kanku (5, 10). Riwista Nature sutiyuq rimawanku imayna kachkanku premolar mandibular, maxilar kirunkuna, hinallataq takyasqa molarkunawan kuskachakusqa FOX13man huk huñunakuypi pedigrípa isturikanpi q’ala allqukunapa chapuwan tullunkunamantapas rimarqa. Kay sapallan qawachikuy hamun huk mirachikuypa yachaynin yanaykachayninmanta Ludwig Platepa, zoólogo, Alemania suyumanta, Ernst Haeckelpa yachaqninmi Jenapi, iskay chunka pachak watapa qallarisqanmantapacha, kayqa qallariyninpi yuyasqa karqa yachanankupaq chapunmanta qaranmanta imakunatam apamunku ñawpaqninkunamanta. . (https://www.nature.com/articles/s41598-017-05764-5.pdf)

Ludwig Plate huk libruta qillqarqa kaypa sutinqa karqa  “Thorough and Extensive defence” (ukumanta llapanta amachaq ) darwinismopata (https://en.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Hermann_Plate)

ESTÁNDAR-FCI N° 310 – PERRO SIN PELO DEL PERÚ:

http://www.fci.be/Nomenclature/Standards/310g05-es.pdf

ISKAY KUSKA KAQ : ALLIKAQ RURAYKUNATA YUYARISPA (CCCE – Francia) :

(Chihuahuapa, Tulearpa utkun mana hukniyuqpas Francia Huñunakuy – Sociedad Central kaninaman qatisqa – Ministerio Agriculturan kamachirqa)

Chapuwan laya allquqa manam huk genitikapa allqanmantachu hamun, chaymi mirachikuymanta rakiyqa manam harkanqachu hamuq timputa nitaq chapuyuq allqukuna sapa kuti paqarinanta.

Sichus ñuqayku FOX13 genpa (“mana chapuyuq”) wañuqnin hamutayta chaskiniku kaypa allqupi iskay iskay kaqninta tarikun kaymanta lluqsisqanta chaskina kachkan, llapa kawsaq q’ala allqukunaqa iskay mana kaqlla genekunawan kanku: huknin “q’ala” huknintaq “chapuwan”; kaymanta “q’ala” mana chapuyuqqa kamachiqmi, chayrayku alllqupa kuwirpunpi riqsichikun. Chayna kaspa iskay q’ala allqukuna tinkikuptinku tukuy mudupi pachakmanta iskay chunka pichqayuq (25%)huk kamadapi chapuyuq paqarinqa, chaymi sapa taytanku huk gen “chapuyuq” kanku chayta qunan kachkan. Kay ruwayqa ancha allinmi manam ima programapas kanchu sapinmanta urquspa kaywan usyanankupaq: chayhina kaspapas kikinmanta chapusapa allqukuna kanqapuni.

Hinaptinmi chapuwan laya allquqa manam huk genetikapa allqanmantachu hamun, chaymi mirachikuymanta rakiyqa manam harkanqachu hamuq timputa nitaq chapuyuq allqukuna sapa kuti astawan paqarinanta.

Chapusapa allqukunata anchuchiyqa chinkachinmanmi genetikapa llapan suntunta. Kay sapa kuti chinkachiyqa llapa genetikapaqa hatun llakim karqa sichus ñuqayku musyaniku huk laya allquta chiqanpuni mana hukniyuq kasqanta.

Estadistikamente, iskay q’ala allqukuna tinkiptinku kayta urqunku:

  • ¼ utaq pachakmanta iskay chunka piqchayuq (25%) kawsaq allqukuna lluqsirqa iskay “chapuwan” genekunamanta: kay allqukuna chapuwanmi paqarirqanku. Franciapi, yaqa llapanmi, wañuchisqa karqanku, kayqa genetikapa llapan suntunta chinkachichiymi karqa, chaymanta mana allinta chaskirqankuchu Kumisiyun Zootecniapa munasqanta, kayqa genetikapa tikrasqanta tukuy kallpanwan takyarqa. Kay sapa kuti chinkachiyqa tukuy layan genetikapaqa hatun llakim karqa sichus ñuqayku yupaychaniku huk laya allquta mana hukniyuq kasqanta
  • ¼ utaq pachakmanta iskay chunka pichqayuq (25%) mana kawsaq allqukuna lluqsirqa iskay “q’ala” / mana chapuwan genekunamanta: kay allqukunaqa wañukapunku sullulla kasparaq.
  • 2/4 utaq pachakmanta pichqa chunka (50%) kawsaq allqukuna lluqsirqanku huk “q’ala’ genmanta hukwan “chapuwan” genmanta: kay allqukuna paqarinku mana chapuyuq, q’ala.

Kayna kaspapas, imayna kay allqukuna wañurqa, iskay “q’ala” genkunapa ruwasqanrayku, wiñaypaq as aslla huk 1/3 utaq pachakmanta kimsa chunka kimsayuq (33%) kawsariq uña allqukuna chapukuna karqanku

Franciapi, kamachiqkunaqa kanku kay ‘chapuwan” laya allquta winanapaqmi, kaykunata churarqanku q’ala allquta uywayta yanapanankupaq kayta nispanku:

  • mirachiqkunata astawan yapana kanqa
  • kamallata takyachina ñawraq genetikata
  • taqsayachiy wañuyta manaraq paqarichkaptin nitaq paqariptinña aschachasqanrayku iskay q’ala allqu uñankuta ruwanankupaq.

Kayta nisun, usyananchikpaq, yaqa llapan suyukunapi FCIwan kamachisqa, kay riqsichiyqa hark’arqa chapuwan laya allquta riqsichiyta qawachiykunapi chayqa manapunin rakirqachu imay mudupipas mirachikuymanta. Kay ruwayqa, ñam sut’illa, karqa huk hatun ñawparachiy kay laya allquta uywananpi Europa runakunawan.

Yuspaykuna:

Señor Daniel Arnoultman, kunanpuni, Huñunakuy CCCEpa Kamachiqnin (club de Chihuahua et chiens exotiques).

Biólogo Víctor Félix Vázquez Sánchez – Bioarquelogíapi, Biología Celularpi, Genéticapipas Ancha yachaq – Honorario Yachachiq Biologíapa Departamentonpi Madridpa Universidad Autónomanpi. ARQUEOBIOSpa Umalliq.

Descubre más...

¡Bucarestmanta huk chiqan allqukunamanta Perupa kachasqan!

Quilla (nombre oficial: Sechura Quilla Pazzda – ejemplar de raza Perro sin pelo del Perú – mascota de S.E. María Eugenia Echeverría Herrera (Embajadora del Peru en Rumanía)- Criadores: Jiri Linhart y fam. Galko -Klub Chovatelů Naháčů). Art design by Alessandro Pucci. © 2018 APPP – ADPP

Metro Aviatorilor sutiyuq samananamanta lluqsispa puririrqani Arcul de Triumfkama – el Arco de Triunfo, rumanu simipi– huknin kaq munumintu   ñawpaq pachamanta kachkan kikin llaqtapa chawpinpi barrio de embajadas sutiyuqpi, kaytam tukuy kusikuywan Bucarestmanta runakuna sutichinku “uchuk Parischa”. Chaymanta manam karuchu, yaqa wakin kuwadrakunapi kachkan calle Intrarea Peru, kayqa nin “Peruman yaykuna”, hinaspa, chaychallapi Peru suyuman yaykusqahina kakuni, chaypipuni huk hunanchata rikuni chayta rikuspa yachani allin kaq kitiman chayasqayta. Chaymanta Mama Marya Eugeniyawan, Perupa Kachasqanwan tupanaypaq. Paymi huk sumaq q’ala allquta, ayriwa killapi (abril) kay watapi rantikurqa.

Perupa kachasqan wasiman yaykuspa purtikunmanta huk sumaq q’ala allquta qawani, kayqa phawayllaña lluqsimun, chupachanta kuyuchispa runa chayamuqta riqsinanpaq. Hinaspa chayllapi, huk mitrukunallapi sayarirqa, pirwana unanchapa kaspin sispanpi. Llapa suyukunapa yaqa huknin akllasqa chimpuhina sayarirqa ñuqanchikpa pirwanu kayninchikrayku. Allin chayamuq kamachisqayqa Killapunin karqa, Perumanta q’ala china uchuk allqucha, Perupa kachasqan wasiman chayarqa kaypi tiyananpaq kay chawpi watamantapacha. Killaqa qawapayawan hinaspa allinta astawan qawawananpaq asuykamuwan, chaymanta kusikuyllawan phawayllaña pasapun hinaspa qunqayllamanta sayarispa muyurirqa yaqa waqyawastinhina paywan pukllananypaq.

Marya Eugeniya, Perupa Kachasqan Rumaniyapi, wakin sispanpi suyukunapipas manayá payqa Perumanta ñawpaq yachaynillantachu munakun aswanyá ancha kallpanwan tukuy kaq patrimuniyu kultural nisqanta chaninchachispa astawan riqsichin. Kay tukuyta ruwan llamkayninmantapacha Perupa Kachasqanhina, ichaqa allinta ruwan yuyaysapa kaspa, chaymi Perupa Kachasqan Wasita sumaqta allichasqa, huk kiti Perupa suyunrantihina kananpaq.

“Kaypi wakin muyblikuna kaq gubiyirnu pirwanupam” nispa Marya Eugeniya willawarqa. “wakinkunaqa ñuqapam, kay kuwadrukunahina, sumaqyachikunapashinam”, makinta maywispa qawachiwarqa llapa chaypi kaq allichaqkunata, chaykamataq hatun wasipa yaykunanpi tiyakurqaniku huk sumaq tiyanakunapi, Kuskumanta mantunkunawan qatasqa karqa. Chimpanchikpi chawpi uchuk misapa qawanpi iskay siramiyukuna kultura Muchikamanta karqa.

S.E. María Eugenia Echeverría Herrera (Embajadora del Peru en Rumanía) y Quilla (Sechura Quilla Pazzda – ejemplar de raza Perro sin pelo del Perú – Criadores: Jiri Linhart y fam. Galko -Klub Chovatelů Naháčů). Art design by Alessandro Pucci. © 2018 APPP – ADPP

Huknin mitrukunamanta, huk sumaq wayta chakramanta, Killaqa Perupa Kachasqan Warmita qawapayarqa chaykamataq pay nimuwarqa: “Killaqa ancha kallpasapam, kay punchawkunaqa chirichkaptinpas, q’ala kaspapas, manam payta chirinchu tukuy punchaw phawaykachaptin tukuy lawman”. Chaynayá, Killaqa huk sumaq wasiyuq, wayta chakrayuqwan karqa, chaypim pay tukuy kallpanta saqirqa phawaykachaspa, ichaqa manayá chayllachu, astawan chaypi kaq runakunapa kuyayninta chaskispa kusisqallaña kakurqa, chaynayá watukuq runakunapapas sapa punchaw Pirwanu Kachasqa wasiman riptinku.

Marya Eugeniyaqa llapa animalkunata kuyapayan. Manam Killallachu iskay allquwanpas kakuqmi, kaykunaqa Dachshund layan, huknin uchuk chapuyuq huknintaq chukru chapuyuqpas. Huknin kaqqa Belgica llaqtamanta huknintaq huk pirwana ayllumanta hamun, ancha kuyaq kay q’ala laya allquta, paykunawanmi Marya Eugeniya masihina anchata riqsinakunku.

“Perumanta q’ala allqukuna Peru suyumanta lluqsinanpaqqa Ewrupakama ancha sasan wakin allqukunamantaqa” Marya Eugeniya chayta willawarqa. “Perumanta uchuk allquchata q’ala layamanta apakamuyta munarqani ichaqa mana atirqanichu llapa akllasqa tramitakuna paykunata apamuyta munaspa. Kultura ruwayninpi maypi Perupa Kachasqan wasiqa karqa, riqsinakurqaniku q’ala allqu uywaqkunawan Ewrupapi. Chaynam Killaqa wasiman chayamurqa.”

Killa (kikin suti: Sechura Quilla Pazzda) paqarirqa kay watapi, iskay chunka kimsayuq punchawpi (23) ayriwa killapi (abril) huk q’ala allqu uywaq wasipi Republika Checapi, kayqa tiqsimuyupi ancha riqsisqam. Kay china allquchapa sinchi kaynin, sumaq kayninpas nimuwan imayna paykuna llamkanku tukuy yachayninwan, tukuy kallpanwan, kaykunatam ñuqa rikurqani allqu uywaq wasikunapi Republika Checapi.

S.E. María Eugenia Echeverría Herrera (Embajadora del Peru en Rumanía) y Quilla (Sechura Quilla Pazzda – ejemplar de raza Perro sin pelo del Perú – Criadores: Jiri Linhart y fam. Galko -Klub Chovatelů Naháčů).
Art design by Alessandro Pucci.
© 2018 APPP – ADPP

Chaymi, mana imatapas niymanchu, Marya Eugeniya willawaptin imaynam sapa kuti allqu uywaq runakuna tapupayanku china allquchanmanta, imaynam kachkan hinaspa futukunatapas mañakunku chayta yachanankupaq. Hinaspa tukuy timpu chaypi kachkanku, ichapas umpanankupaq imayna allqukunata uywana allin kanankupaq.

Killaqa manam kuyasqa maskutallachu aswan wakin runakunawan chaypi llamkaq Marya Eugeniyawan, Kultura Perwanapa huk utqalla qallarichiqmi, ¡huk chiqan allqukunamanta Perupa kachasqan. Hinaspa, chayhinapas kaspa, Killaqa huk ñawpaq china q’ala allqucha Perupa Kachasqan Wasipi, ñataq warmipa utaq qaripa.

“Sapan kaq pirwanu runakuna ñuqanchikpa Perupa Kachasqan wasipi kuyanku suyunkuta hinaspa chaninchanku ñawpaq yachayninchikta atisqankuhina, uqarisqa sunqunwan” chayta niwan Marya Eugeniya. Killaqa kay kachasqa wasipa partinmi, chaymi kulturanchikta riqsichin. Sapa punchaw ima ruwanakunamanta huk suyukunamanta hamuq ufisiyalkunata chaskinankama, Killaqa Perupa rantin karparispa isturiyanchikta, ñawpaq kawsaqninchikta anchata qawachin.

Sut’illan kachkan, Marya Eugeniyaman allqukunapa chawpinpi kayqa anchata munakun, kunantaq, Perupa Kachasqanhina, Perumanta q’ala china allquchanwan astawan munakun. “Ñuqapaqqa ichapas ancha kusan Perumanta huk q’ala allquwan kayqa” chayta nimuwan. “Q’ala allqu laya allinninwan, sumaq kayninwan, q’ala kayninwanpas, kaykunawan runakunaqa utirayaspa tapusunki maymantam kanku nispa. Chay ratuqa kusan Perumanta kay ancha ñawpaq q’ala allqumanta willanaypaq, kaykuna manaraq inkakuna kaptinku kawsarqanku Kultura Vicuswan, Chavinwan Mochewanpas kuskachakuspa. Chayta willawanchik wakukuna, sumaq allichaqkuna, musika ruwaqkunaps, chaymanta inkakunamanta. Hinaspa hina willarqani imayna kay kuyasqa allqukuna Apukunapa aqnananankunapi allin karqanku, hinallataq kuwirpun k’uñi kaspa riwma unquyta hampinku. Chaynallataq kunan yachanqaku Chan Chanta utaq Señor de Sipanpa Aya wasinta rispa, turistakunata chaskinqaku sumaq kayninwan kay q’ala allquchakuna, paykunaqa ñawpaq kulturapa partinmi”.

Rimananchikqa usyachkaptinku ñuqa tapurqani sichus pay wakin runakunaman kunanman huk maskuta pirwanata munanmanku. “Arí, chiqanpuni, ichaqa sichus paykuna kuyayninwan, tukuy timpunwan uywanmanku. Kay allquchakunaqa ancha kuyaysapam kaspa, uywaqninta kusikuyllanta quyta munanku, chayllatam munanku. Chaynallataq, ña kunanqa Patrimuniyu Kultural Nasiyunpa kaspa, allin kanman allqu uywaqninkuna sapa kuti astawan yachanmanku imayna allqukuna kawsanku”.

Perupa Kamachisqan warmimanta, killamantapas rakikuspa, ñuqa nikuni: kayqa, huk sumaq isturiyapa qallariyllanmi. Killaqa ancha maltaraqmi kachkan hinaspa chaypi kasqanmanta Perumanta allqu kamachisqahina kachkan Rumaniapi. Kunanpas utaq qipamanpas, mayman Marya Eugeniyapa llamkayninwan, kuskata, apanqaku; tupasqan runakunata yachachinqaku kay ñawpaq q’ala allqu kawsayninmanta. Hinaspa paywan huk ratu kuskachakuspa kanmanku, ichapas chayna munachinmanku Perumanta huk q’ala allquchata kawsayninkupi.

Arcul de Triumf (el Arco de Triunfo) – Bucarest.
© 2018 APPP – ADPP

Bucarestpa Arko del triunfonkama kutinaypaq purirqani hamutaspa, ancha allin kay watakuna q’ala allqupaq karqa tukuy tiqsimuyupi riqsichisqanrayku. Chaynallataq hamutarqani ancha allin kanman sichus wakin qawa suyukunapi astawan mirachikwan Perupa identidad kultural nisqanta, kaypaqyá Perupa kachasqa runakuna tiqisimuyupi kaqllata ruwanmanku Perupa kachasqan warmipahinata Rumaniyapi hinallataq Perumanta allqu kachasqanta rantinmanku Killapa sayayninhinata.

APPP – ADPP (Association pour la protection du patrimoine péruvien – Asociación de defensa del patrimonio peruano)

Qawaykuy:

¡Pirwana uña china allqucha tukuy kuyayninta Pirwana Embajadaman apaykun!

Descubre más...
Posted on

¡Pirwana uña china allqucha tukuy kuyayninta Pirwana Embajadaman apaykun!

Kay qipa qanchis Hawkaykuski killa (julio) 2018 watapi huk sumaq q’ala allqu layanchikmanta Pirwana Embajadaman Rumaniapi chayaykun. ¡Killam sutinqa!

Sechura Quilla Pazzda (alias Quilla). Propietaria: Sra. María Eugenia Echeverría, Embajadora del Perú en Rumania. Criadores: Jiri Linhart y fam. Galko -Klub Chovatelů Naháčů. Fecha nacimiento: 23/04/2018. Photo by Jiri Linhart.

“Killaqa ancha sumaq, kuyaypas kan, llapanchikmi paypa munaychanpi kachkanchik” chayta niwanku allquyuq warmi, Mama María Eugenia Echeverría Perupa Embajadoran, Rumaniapi. Paymi hatun kusikuyninta riqsichiwanku huk musuq maskutata tarisqanmantapacha. Chiqanpuni Killaqa wasipi allinpuni kakunqa chaynallataq q’ala allqu layanpi kusa embajadora kanqa qipa hamuq pachapi.

Chiqan sutinqa Sechura Quilla Pazzda (Killa sutichasqa). Payqa Republica Checapi paqarirqa, iskay chunka kimsayuq punchawpi, ayriwa killapi (abril) 2018 watapi. Allqu uywaqmanta “Pazzdapi” paqarirqa. Bastien Cederikonpa (taytan) Omia Orchideapapas (maman) wawanmi, iskayninku Europapi paqarirqanku, ñawpaq pirwanukunamanta hamunku; q’alla allqu llallinakuypi paykunaqa llallinkun.

Killaqa tawa allquchakunawan kuska paqarirqa, “S” kamadanpa, chaymi llapanpa sutinku qallarin chay letrawan: Sayri Tupaq, Sinchi Roca, Samiria Ñusta, Sandía Luisa, Sechura Killapas (kay sutikunaqa maymanta hamusqankuta rimanku).

Jiri Linhart (“Pazzda” allqu uywaq) Eva Linhartová warminwan (Klub Chovatelů Naháčů – Q’ala allqu hunuñakuypa Kamachiqninmi Republica Checapa) Galko aylluwan, iskayninku allquyuq, hatun kusikuyninta riqsichirqanku kayta yachaspa: huknin kaq uña allquchanmi Embajada Pirwanapa maskutan kanqa, kayqa huk ganansiyan karqa anchata llamkaptinku kay laya allquta amachasqanrayku.

Aneta Galko, pim kay uña china allquchata uywarqa musuq wasinman chayanankama nirqa: “Killaqa masinkunawan, llapanwan ancha kuyaysapa kan. Llapanwanmi pukllan, huk animalkunatapas munakun, niyman misikunatapas. Ancha yuyaysapam wakin wawqi-panichankunamanta. Chaymi iñiniku tukuy ima musuqkunatapas allinta yachanqa. Hinallataq iñiniku musuq ayllunwan kusisqa kananta.”

Kay uña allquchakuna allin, sumaq mamanwan (Omia) kusisqa karqanku, chaymi llapanku allinpuni kachkanku.

L’Association de protection du patrimoine péruvien, huk huñunakuy patrimuniyu pirwanu amachaqpas Killapaq, kay kusa runa ruwaqkunapaqpas munanku ancha kusikuyta allin kawsaytapas qipa hamuq pachapi

¡Killamanta qipaman astawan willasaykichik. Ichaqa kunallan!

Qawaykuy:

Embajada del Perú en Rumania

http://chiennuperou.com/es/2016/03/el-perro-sin-pelo-del-peru-peruansky-nahac-en-el-klubu-chovatelu-nahacu-praga-republica-checa/

 

Astawan vidiyukunata Perumanta Q’ala Allqunmanta liniyapi tariyta munaspa YouTube kanalninchikpi anri niykuy:

Descubre más...
Posted on

Rimanakuy Gloria Cáceres Vargaswan: “Runa simiqa Perumanta q’ala allqupas”

“… ñuqapaqqa runasiminchikqa yachayninchikpa patmanmi chaymi mana sapanchasqa kanmanchu hukkunamantaqa q’ala allquhina” chaytam Gloria Cáceres Vargas (yachachiq, qillqaqpas, runa simiman tikraqpas) nirqa Huñunakuyman Patrimuniyu Pirwanu Amachanapaq- Asociación de Protección del Patrimonio Peruanoman – APPP huk rimanakuypi Facultad de Ciencias Socialespi Universidad Nacional Trujillopa, kantarayki killapi (octubre) 2017 watapi. Futupi: Luna Pelota, Gloria Cáceres Vargaswan- futu ruwaq Patricia Cáceres Murga (Luna Pelota allquyuq).

Astawan riqsiykuy Gloria Cáceres Vargasta hinallataq Perumanta q’ala allquwan anikayninta …

Pedro- Santiago Allemant – nirqa Huñunakuy Patrimuniyu Pirwanu Amachanapaq – Association pour la protection du patrimoine péruvien (APPP) qillqaq.

 

¿Imaytaq runasimipi qillqayta hinallataq chay simiman tikrayta yacharqanki?

Universidad Federico Villarrealpi yachaq kaptiy, 1967 watakunapi, Literatura Latinoamericanapa yachachiqnin huk testuta runasimipi quwarqa ispañul simiman tikranaypaq. Chaymi huk wamaq llamkaynin tikraypi karqa. Ñuqaqa iskay simita allinta rimarqani chaypim ñuqa musyarqani runa simipi qillqay atisqaytapas.

¿Imapitaq runasimi pirwana uywanukawan tinkunku?

Tukuy kaypi kawsayqa kikin uywaykuna, sachakunapas hukkunapas ima, runasiminchikhina, musikanchikhina, llapanku yachayninchikpa, kawsayninchikpa patmanmi. Hinaspa kichwa simipas ancha kusam llaqtapa yuyayninta riqsichiptin. Llaqtapa kikin uywankuna, kikin sachankunapas kawsayninchikpi tukuy timpu ñuqanchikwan karqa hinaspa kaykunaqa achka willaykunapi, ñawpaq kulturakunapi riqsichikurqa.

¿Uchuklla kaspa utaq sipaskayniykipi allquchakunawanchu karqanki?

Uchuklla kaspa allquchayuqmi karqani, huk ancha allin Kajera sutiyuq karqa. Kayqa manam wakin allqukunahina karqachu, kuskachakuwaspapas llapan pukllanakuypi ñuqanchikwan karqa: huk kutikunapi vaka karqa, hukkunapitaq asnu utaq pisqu, imakunapas karqa. Ñuqanchikwan pukllaspapas taytaypa yanapaqninmi karqa, paymi vakakunata qawaq karqa, pusaqpas. Tukuy timpu allquchayuq karqani, llampulla kaptinku hinaspa tukuy kuyayninta quwaqku mana imata suyaspa ichapas qawaykunallanchikpaq.

Luna Pelota (huknin allqu kay Perumanta q’ala allqu) – futu ruwaq Patricia Cáceres Murga (Luna Pelota allquyuq)

¿Imataq hamutanki Perumanta q’ala allqumanta?

Uchuklla, sipas kaspapas manam q’ala allquchakunata riqsirqanichu. Ñuqaqa tukuy laya allquchayuq karqani chuskituchakunapas karqa; kayta manam anchatachu qawapayana karqa; Huk punchawtaq subrinay huk uchuk china allquchawan wasipi rikurimurqa, qarachanpas chukulatihina karqa, rinrisapa, ñawisapa ima. Luna Pelotawan suticharqa. Uchukchalla karqa. Chinuykuptiy qarachanqa lluskay lluska karqa, kuyakunapaq, yaqa wawachatahina chinukunapaq. Chay pachamantapacha, ayllunchikpam karqa, kuyakuyninchikta h’apispa.

¿Imaraykutaq “Perumanta q’ala allqu” ruwaqkunata runasimiman tikraspa yanapayta munarqanki ?

Pedro- Santiagota riqsiptiy UNESCOpi, Parispi, 2015 watapi hinaspa Perumanta q’ala allqumanta llamkasqanta yachaspa anchata tukirqani. Yachayqa paykunahina runakuna tukuy ima kawsasqanta ñawpaq yachayninchikmanta chaninchayta munasqankuta anchata hanllachiwarqa, astawanyá Perumanta q’ala allqukunamanta llamkaptin, mana qullqita chaskispa, chaykunam utirayachiwarqa hinaspa yanapayta munarqani ruwasqan dukumintalta runasimiman tikraspalla, hukkunatapas sichus pay qukuwayta munaptin. Pedro-Santiagoqa Françoispas timpunta, kallpanta qullqintapas churanku dukumintalta ruwanankupaq maypi kay hatun allquqa mana isturiyanchikllatachu aswan amerikapa isturiyantapas chanincharqanku. Kay allqucha tukuy imata, manam allin timputapas llallispa kawsarqa.

¿Imapim qampaq runasimiqa Perumanta q’ala allquwan tinkunku?

Runasimiqa Perumanta q’ala allquwan, iskayninku yachayninchikpa patman kanku, kaykunaqa timpupa tukuy mana allin kasqanta atipaspa unarqanku. Chaymi runasimipi kachkan huk rimana “allqu” kawsayninta riqsichinanpaq. Kunantaq, runasimiqa huk hatun ayllu maypi achka rimanakuna kachkanku kay allquchata sutichinankupaq /alqu/ ~ /allkho/, chayqa kayta ninku: allquqa tukuy timpu pirwanu runawan karqa kunanpas wiñaypas

Pilikulapi nisqanmanhina, Perumanta q’ala allquqa astawan riqsichikuchkan tukuy tiqsimuyupi chaymi llapa riqsisqa sintifikukuna, prufisiyunalkuna qawamanta hamuspa mana runasimita rimaspa allqupi ñawinkuta churanku astawan yachanankupaq. ¿Imayna kakunki paykunapa hamutasqanta runasimiman allqupa kitin paqarisqanman apaspa?

Runasimiman tikrayqa yupaychasqa sintifikukunapa prufisiyunalkunapa pirwanu utaq manapas yuyasqanqa, ñuqapaqqa ancha hatun qullqiyachisqa llapanpi karqa. Hinallataq runasimipi riqsichiyqa yanapayqa huk uqarikuymi ñuqapaqqa karqa ichaqa manayá q’ala allquta tiqsimuyupi riqsichispalla aswan runasimita tikranapaq rimanapaq ruwaptinchik. Wiñaymi, allquqa runapa ichpanpi karqa kuskachakuspa. Chaymi iskayninku sintifiku susiyalkunata, kay allqu riqsisqakunata munanku, riqsichikuypi chaninchaykupi yanapanankupaq iskayninku kawsaptinkuraq hinaspa uqarikuqninchikmi.

Gloria Cáceres Vargas (yachachiq, qillqaq, runasimiman tikraqpas hinallataq tikrarqa pilikulata “Perumanta Q’ala Allqu”) Tupakpas (huknin allqu Perumanta Q’ala Allqu laya, Pachakamakpa kikin Musiyunpi) Futu APPPpa @appp 2018.

Chay rimanakuypi Pachakamak Musiyupa ruwasqanpi Tupakman (huknin kaq allqu pilikulapi rikurimuq) asuykuyta atispa ¿Imatataq sintirqanki kikin allquta rikusqa ñawpaq pilikulapi rikusparaq pirwanu nativu allqu hinata?

Llapa allquchakunaqa hatun kuyakuyniyta richkarichin, chaymi hamutani kay allquchakunataqa rimayllanmi faltachkan, chaymi Tupakta rikuptiy, huknin kaq dukumintalpi rikurimuqta, payman asuykuspa, chakichanta hap’ispa kuyayniyta runasimipi amurani hinaptinmi payqa qasilla qiparqa. Huk ratullam karqa kuyakuyninta tinkuchispa; ñuqallapaqmi karqa. Payqa ancha qasilla qiparqa. Pilikulata rikuchiyta usyaptin, Tupakqa Pedro Santiagopa marqanpi karqa llapan rimanakuy usyanankama.

Luna Pelota (huknin allqu kay Perumanta q’ala allqu) – futu ruwaq Patricia Cáceres Murga (Luna Pelota allquyuq)

¿Willawankimanchu Luna Pelotamanta?

Luna Pelotaqa ichpaykuyman chayarqa pichqa killayuq kaspalla chaymantapacha ayllunchikman huñukurqa; qallariyninpi mancharisqa karqa hinaspa Patitata mamachakuspa llapa aylluta hap’irqa. Qallariyninpi runakunata riqsispa mancharisqa kakun hinaspa qipaman asuykuspa kuyachikuqlla. Ñam pichqa watayuqña kanqa.

¿Imapim kankichik?

Luna Pelotawan ancha huñusqa kanchik, aylluykupa hukniykuhinam; Luna Pelotaqa huk allqukunawan tiyan, urqu, china allquwan huk llayakunamantapas ichaqa paypa huk akllasqa kitin kan maypi payqa wakinmanta churakun. Payqa hatun quyam, llallisqa allqupa wawanhina allqukunapa llallinakuypi. Chaymi munaysapa kuyaysapa kachkan.

¿Imatataq paypaq munawaq?

Luna Pelotapaq astawan allin kayninta munani, hina kusisqa kananpaq, alllin kayninwan, wiñaypaq ñuqaykuwan kuskachakunanchikpaq. Sichus allinta yachachinmanku karqa kunanqa llalliq allqu kanman, karqa mamanhina. Chiqanpuni payqa ancha sumaq, yuyaysapa allin sayaqniyuqwan kaspa.

Kay laya allquchakunamantaqa astawan wischusqa kasqankunamanta, mana chaninchakusqanmanta Estado Pirwanuta waqyamunchik kay allquchakunata amachanankupaq sichus Leypas kaspa Patrimonio vivo nisqanqa paykunaqa manam allinchu kanku, aswan vakunakunata churanmanku, china allquchakunata china kayninta qurunmanku, ima laya allquwanpas tupaspa tupaymitapi chichukuspa uñachankuna mana allinta qispinmanchu. Wasinpi allquyuq ayllukunata napaykuni chaynallataq wakin allquchakunata, kallipi puriqkunata mana mikuspa unqusqata kunaykuni.

Gloria Cáceres Vargas (yachachiq, qillqaq, runasimiman tikraqpas) Futu ruwaq Mauricio Álvarez – APPP ©appp 2018

Gloria Cáceres Vargas, Ayakuchupi paqarirqa, 2 aymuray killapi (mayo) 1947 watapi. Payqa qillqaq, trikraq yachachiqmi Lengua Y Literatura peruana nisqanpim. Literaturata runasimipi ispañul simipipas yanaparqa harawikunawan, willaykunawan iskay simipi qillqaspa.

Qillqasqankunapi ispañul simipi, runasimipipas (kichwa sureño) kachkanku Riqsinakusun/ Conozcámonos, Munakuwaptiykiqa/ Si tú me quisieras, Wiñay suyasqayki / Te esperaré siempre yYuyaypa k’anchaqnin / Fulgor de mis recuerdos.

Huk willaykunata español simimanta runasimiman tikrarqa, chaykunapi kachkan Kimsa willaykuna Jose Maria Arguedaspa; Warma Kuyay (Amor de niño) (1935), Yawar willay (Aviso de sangre) (1945), chaymanta Hijo Solo (Sapan churi) (1957), runasimiman tikrasqa riqsichikurqa 2011 watapi.

Invitasqa karqa riqsichinakuypi: Instituto Porras Barrenecheapi – Limapi (2015), UNESCOPA kitinpi – Parispi (2015), Huamanqapi Universidad Nacionalninpi– Ayacuchopi (2017), Consulado del Perú – Florenciapi, (2017), Universidad de la Sapienza – Romapi (2017) hukkunapipas.

Chaymantaqa, yanaparqa huk munachikuy ruwanakunapi Perumanta q’ala allquta amachanankupaq, plikulata runasimiman tikraspa kaytaq chay sutiyuqllawan karqa, hinallataq vidiyukunata, rimanakunata Huñunakuy Patrimuniyu Pirwanu Amachanankupaq – Association pour la protection du patrimoine péruvien (APPP) runasimiman tikrarqa

Yanapayninqa patrimuniyu kultural pirwanu hap’ina utaq mana hap’inapas riqsichiypi waqachaypi ancha riqsikuyniyuq karqa achka tiqsimuyu institusiyukunapi.

Descubre más...
Posted on

ENTREVISTA: Kachasqanpa llapan rimaynin, Takyasqa Riprisintasiyun Perupa rantinpi UNESCOpa ñawpaqninpi, Manuel Rodríguez Cuadrospa

“Perumanta q’ala allquqa, Perupa isturiyanpa, kawsayninpa, yachayninpapas partinmi,” Manuel Rodríguez Cuadros – Unescopa ñawpaqninpi Perupa Takyasqa Kachasqanmi.

Entrevista al Embajador de Perú ante la UNESCO, Manuel Rodríguez Cuadros: Mensaje en defensa del Perro sin Pelo del Perú. Foto por Mauricio Álvarez – appp©todos los derechos reservados para todos los países
Pedro Santiago Allemant – realizador del filme “El Perro sin Pelo del Perú” y Manuel Rodríguez Cuadros – Embajador del Perú ante la UNESCO. – Articulo de Stéphanie Houlle de la revista francesa “30 millions d’amis” dedicado al Perro sin Pelo del Perú: “Le Chien Nu du Pérou – rien à cacher” (edición no. 339). Ejemplar de la foto: Unay Pelito – personaje del filme “El Perro sin Pelo del Perú” (appp © todos los derechos reservados para todos los países)
Entrevista al Embajador de Perú ante la UNESCO, Manuel Rodríguez Cuadros: Mensaje en defensa del Perro sin Pelo del Perú. En la foto: François Darleguy, Jean-Yves Charpin y Pedro Santiago Allemant (equipo del filme “El Perro sin Pelo del Perú”) y Manuel Rodríguez Cuadros – Embajador del Perú ante la UNESCO. Foto por Mauricio Álvarez – appp©todos los derechos reservados para todos los países
Entrevista al Embajador de Perú ante la UNESCO, Manuel Rodríguez Cuadros: Mensaje en defensa del Perro sin Pelo del Perú. En la foto: François Darleguy, Jean-Yves Charpin y Pedro Santiago Allemant (equipo del filme “El Perro sin Pelo del Perú”) y Manuel Rodríguez Cuadros – Embajador del Perú ante la UNESCO. Foto por Mauricio Álvarez – appp©todos los derechos reservados para todos los países

Photos by Mauricio Alvarez

Astawan vidiyukunata Perumanta Q’ala Allqunmanta liniyapi tariyta munaspa YouTube kanalninchikpi anri niykuy:

 

Descubre más...